anadolu 1913

izmir'e gitmenin en keyifli yanlarindan biri donuste pisonun kutuphanesinden bavula atilan kitaplar. bunlardan biri anadolu 1913. yazar bela horvath adinda macar gezgin, 1913 yilinda ic anadolu'yu geziyor. bazi seylerin nasil hic degismedigini gorup vay hiyar herif turkler'i ne kadar da iyi tanimis, anlatmis demekten kendimizi alamiyoruz. adam anadolu'yu ve insanini cok sevmis, seyahat sirasindaki butun sefaletine ragmen. Bu ulkenin sahip oldugu o huzur veren duraganligi cok iyi kavramis:

"Sakin ve kursuni gokyuzu. Sen, Bati dunyasinin sabirsizca bir seylerin pesinde hep kosusturan, sinirli insanlarinin hep ulasmak isedigi, ama hicbir zaman cozemeyecegi bir sir olarak kalacaksin."

Benim de arada sirada bu gurbet ellerinde Belcika insanindan sıkıldıgım zamanlarda ozledigim ve sonra ulan simdi memlekette olsam cok sinirlenirdigim dedigim insanimizin hayata karsi merak eksikligini de iyi anlatmis:

"Turk insani kaderci ve elindekiyle yetinebilen bir kisilige sahiptir. Bu ozelligi ona bir yandan, Bati'nin norotik, asabi, migrenli insanlarina gore hayatin daha derin tadina varabilme yetenegini verirken, diger yandan ise hayat karsisinda pasiflesmesine neden oluyor."

Daginik, duzensiz, plansiz Turk insani o zaman da koyleriyle kendini ele veriyordu:

"Kucuk ve disaridan sivanmis evlerin ortasinda koy meydani bulunuyorsa bu bir Tatar koyu demektir. Uzun bir sokakta sagli sollu dizilen evler koyun bir Cerkez koyu oldugunun isaretini veriyor. Eger evlerin dagilimi duzensiz ise bundan koyun bir Turk koyu oldugunu cikarabilirsiniz. "

ve de benim en sevdigim sey: Keyif. "Bu kavram Muslumanlar icin su fani dunyada tadilabilecek guzel seylerin tumu anlamina geliyor."

Son olarak evlenmeye dair:

"Evlenmek isteyen taraflar kadinin onunde ellerini Kuran'a basarak yemin etmekteydiler:
- Bu kizi aliyor musun?
- Evet.
- Bu adama variyor musun?
- Evet
- Hirsiz ve eskiya da olsa evet diyor musun?
- Evet"

Bu aralar bunu biraz daha degistirerek soyle sorabiliriz:

- Ergenekon olsa da evet diyor musun?
- Evet.